Sprawy o dział spadku

W przypadku, gdy spadkobiercą jest wyłącznie jedna osoba, to ona nabywa wszystkie uprawnienia i obowiązki spadkodawcy, które podlegały dziedziczeniu, a zatem np. staje się właścicielem nieruchomości należących do spadkodawcy.

W przypadku, gdy jest kilku spadkobierców, sprawa o dział spadku jest zwykle kolejnym etapem w drodze do dochodzenia przez nich praw ze spadku. Wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wskazuje bowiem jedynie ich udziały w spadku, a te wyrażają się określonymi ułamkami. Dopiero wskutek działu spadku określone przedmioty majątkowe wchodzące w skład spadku przypadną poszczególnym spadkobiercom.

Niewątpliwie najprostszym i najszybszym sposobem działu spadku jest dział dokonywany umownie. Z pewnością każdy prawnik powinien taki dział w pierwszej kolejności doradzić – jeśli jest to tylko możliwe,. Umowa o dział spadku musi jednak zostać zawarta przez wszystkich spadkobierców nie wyłączając któregokolwiek z nich. Brak zgody choćby jednego ze spadkobierców na określony w umowie o dział spadku sposób podziału majątku spadkowego powoduje, iż umowa nie może być w sposób ważny zawarta. W takim wypadku jedyną możliwością pozostaje dział spadku dokonywany przez sąd na wniosek choćby jednego ze spadkobierców.

W postępowaniu o dział spadku sąd zarówno rozstrzyga o tym czy spadek obejmuje określone przedmioty (może to być sporne), jak i o wartości poszczególnych przedmiotów wchodzących w skład spadku, o poczynionych na spadek nakładach i pobranych z niego przychodach, a także o zaliczaniu na tzw. schedę spadkową darowizn otrzymanych wcześniej od spadkodawcy. Gdy spadek obejmuje budynek, możliwe jest także wydzielenie samodzielnych lokali mieszkalnych.

Podział majątku wspólnego

Sprawy o sądowy dział spadku często obejmują także podział majątku wspólnego małżonków (gdy spadkodawca pozostawał w związku małżeńskim, a spadek obejmuje także udział w majątku wspólnym małżonków). Dział spadku nie może być wówczas bowiem dokonany bez jednoczesnego podziału majątku wspólnego i prowadzone jest przez sąd jedno postępowanie: o dział spadku i podział majątku wspólnego.

Powyższe sprawia, iż postępowania o dział spadku lub o dział spadku i podział majątku wspólnego są często postępowaniami skomplikowanymi i długotrwałymi. Przed rozpoczęciem działań prawnych warto zatem skonsultować się z zawodowym pełnomocnikiem procesowym (jest nim adwokat lub radca prawny) lub wręcz powierzyć mu całościowo prowadzenie tego rodzaju sprawy spadkowej.